Por Alberto Fiandesio – Agosto de 2022
La Secretaría de Energía publicó las reservas de petróleo y gas natural al 31 de diciembre de 2021.
Recordemos que la obligación reglamentaria es que las concesionarias y permisionarias (en caso de corresponder) presenten anualmente la información de reservas.
El link correspondiente es el siguiente:
http://datos.minem.gob.ar/dataset/reservas-de-petroleo-y-gas
NOTA: Todos los datos utilizados son Al Fin de la Vida Útil de los Yacimientos y al 31 de diciembre de cada año.
RESERVAS DE PETRÓLEO CRUDO
RESERVAS POR TIPO (Mm3)
RESERVA | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
COMPROBADAS | 379,796 | 407,420 | 383,280 | 451,231 |
PROBABLES | 163,257 | 174,453 | 193,865 | 235,252 |
POSIBLES | 86,849 | 86,973 | 99,667 | 148,949 |
RECURSOS | 169,501 | 163,252 | 155,374 | 682,920 |
TRES P (90-50-10) | 432,129 | 462,602 | 451,851 | 538,629 |
VARIACIÓN DE LAS RESERVAS DE CRUDO POR TIPO
RESERVAS | VAR. 2019/2018 | VAR. 2020/2019 | VAR. 2020/2021 |
COMPROBADAS | 7.27% | -5.93% | 17.73% |
PROBABLES | 6.86% | 11.13% | 21.35% |
POSIBLES | 0.14% | 14.60% | 49.45% |
RECURSOS | -3.69% | -4.83% | 339.53% |
TRES P (90-50-10) | 7.05% | -2.32% | 19.20% |
RESERVAS COMPROBADAS DE CRUDO POR CUENCA (Mm3)
COMPROBADAS | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
AUSTRAL | 10,716 | 10,180 | 8,555 | 7,850 |
CUYANA | 14,744 | 7,060 | 6,757 | 8,954 |
GOLFO SAN JORGE | 232,513 | 224,866 | 208,445 | 209,604 |
NEUQUINA | 118,606 | 162,287 | 156,903 | 222,332 |
NOROESTE | 3,217 | 3,027 | 2,621 | 2,492 |
TOTAL | 379,796 | 407,420 | 383,281 | 451,231 |
VARIACIÓN DE LAS RESERVAS COMPROBADAS DE CRUDO POR CUENCA
COMPROBADAS | 2019/2018 | 2020/2019 | 2021/2020 |
AUSTRAL | -5.00% | -15.96% | -8.24% |
CUYANA | -52.12% | -4.29% | 32.51% |
GOLFO SAN JORGE | -3.29% | -7.30% | 0.56% |
NEUQUINA | 36.83% | -3.32% | 41.70% |
NOROESTE | -5.91% | -13.41% | -4.93% |
TOTAL | 7.27% | -5.93% | 17.73% |
RESERVAS CONVENCIONALES DE PETRÓLEO CRUDO (Mm3)
RESERVA | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
COMPROBADAS | 318,213 | 297,388 | 264,880 | 274,007 |
PROBABLES | 106,737 | 104,778 | 98,525 | 107,324 |
POSIBLES | 64,353 | 61,406 | 58,465 | 56,909 |
RECURSOS | 93,333 | 100,399 | 76,134 | 172,838 |
VARIACIÓN RESERVAS CONVENCIONALES DE PETRÓLEO CRUDO
RESERVA | VAR. 2019/2018 | VAR. 2020/2019 | VAR. 2021/2020 |
COMPROBADAS | -6.54% | -10.93% | 3.45% |
PROBABLES | -1.84% | -5.97% | 8.93% |
POSIBLES | -4.58% | -4.79% | -2.66% |
RECURSOS | 7.57% | -24.17% | 127.02% |
RESERVAS NO CONVENCIONALES DE PETRÓLEO CRUDO (Mm3)
RESERVA | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
COMPROBADAS | 61,583 | 110,032 | 118,400 | 177,225 |
PROBABLES | 56,520 | 69,675 | 95,340 | 127,928 |
POSIBLES | 22,496 | 25,567 | 41,202 | 92,040 |
RECURSOS | 76,168 | 62,853 | 79,240 | 510,083 |
VARIACIÓN RESERVAS NO CONVENCIONALES DE PETRÓLEO CRUDO
RESERVA | VAR. 2019/2018 | VAR. 2020/2019 | VAR. 2021/2020 |
COMPROBADAS | 78.67% | 7.61% | 49.68% |
PROBABLES | 23.28% | 36.83% | 34.18% |
POSIBLES | 13.65% | 61.16% | 123.38% |
RECURSOS | -17.48% | 26.07% | 543.72% |
COMPOSICIÓN DE LAS RESERVAS DE PETRÓLEO CRUDO
CRUDO | 2019 | 2019 | 2020 | 2020 | 2021 | 2021 |
RESERVA | CONVEN-CIONALES | NO CONVEN-CIONALES | CONVEN-CIONALES | NO CONVEN-CIONALES | CONVEN-CIONALES | NO CONVEN-CIONALES |
COMPRO-BADAS | 73.0% | 27.0% | 69.1% | 30.9% | 60.7% | 39.3% |
PROBA-BLES | 60.1% | 39.9% | 50.8% | 49.2% | 45.6% | 54.4% |
POSIBLES | 70.6% | 29.4% | 58.7% | 41.3% | 38.2% | 61.8% |
RECUR-SOS | 61.5% | 38.5% | 49.0% | 51.0% | 25.3% | 74.7% |


RELACIÓN RESERVAS/PRODUCCIÓN DE PETRÓLEO CRUDO (Volúmenes en Mm3 y Relación en Años)
CONCEPTO/AÑO | 2009 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
PRODUCCION | 35,032 | 28,405 | 29,516 | 27,956 | 29,780 |
COMPROBADAS | 399,296 | 379,796 | 407,420 | 383,280 | 451,231 |
PROBABLES | 136,129 | 163,257 | 174,453 | 193,865 | 235,252 |
POSIBLES | 116,189 | 86,849 | 86,973 | 99,667 | 148,949 |
MIX | 439,050 | 432,129 | 462,602 | 451,851 | 538,629 |
RELACION | 12.53 | 15.21 | 15.67 | 16.16 | 18.09 |

La relación (R) está calculada como el cociente entre el mix de reservas (M) y la producción (P).
R = M/P
Mientras que M surge de la siguiente polinómica desarrollada con las reservas comprobadas (C), las probables (PR) y las posibles (PS):
M = 90% C + 50% PR + 10% PS
RESERVAS DE GAS NATURAL
RESERVAS POR TIPO (MMm3)
RESERVA | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
COMPROBADAS | 371,566 | 400,231 | 397,246 | 415,988 |
PROBABLES | 188,607 | 190,523 | 191,661 | 182,750 |
POSIBLES | 171,042 | 134,670 | 153,560 | 161,253 |
RECURSOS | 399,584 | 415,020 | 360,068 | 859,721 |
TRES P (90-50-10) | 445,817 | 468,937 | 468,708 | 481,890 |
VARIACIÓN DE LAS RESERVAS DE GAS NATURAL POR TIPO
RESERVA | VAR. 2019/2018 | VAR. 2020/2019 | VAR. 2020/2021 |
COMPROBADAS | 7,71% | -0.75% | 4.72% |
PROBABLES | 1,02% | 0.60% | -4.65% |
POSIBLES | -21,26% | 14.03% | 5.01% |
RECURSOS | 3,86% | -13.24% | 138.77% |
TRES P (90-50-10) | 5.19% | -0.05% | 2.81% |
RESERVAS COMPROBADAS DE GAS NATURAL POR CUENCA (MMm3)
COMPROBADAS | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
AUSTRAL | 107,739 | 101,040 | 96,130 | 88,592 |
CUYANA | 418 | 206 | 225 | 233 |
GOLFO SAN JORGE | 43,798 | 42,464 | 36,393 | 37,563 |
NEUQUINA | 204,711 | 242,940 | 252,382 | 278,526 |
NOROESTE | 14,900 | 13,581 | 12,116 | 11,075 |
TOTAL | 371,566 | 400,231 | 397,246 | 415,988 |
VARIACIÓN RESERVAS COMPROBADAS DE GAS NATURAL POR CUENCA
COMPROBADAS | 2019/2018 | 2020/2019 | 2021/2020 |
AUSTRAL | -6.22% | -4.86% | -7.84% |
CUYANA | -50.67% | 9.00% | 3.86% |
GOLFO SAN JORGE | -3.05% | -14.30% | 3.21% |
NEUQUINA | 18.68% | 3.89% | 10.36% |
NOROESTE | -8.85% | -10.79% | -8.60% |
TOTAL | 7.71% | -0.75% | 4.72% |
RESERVAS CONVENCIONALES DE GAS NATURAL (MMm3)
RESERVA | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
COMPROBADAS | 221,933 | 208,095 | 183,032 | 171,399 |
PROBABLES | 108,905 | 94,215 | 88,635 | 87,226 |
POSIBLES | 85,296 | 74,051 | 65,322 | 65,063 |
RECURSOS | 72,570 | 119,485 | 98,161 | 133,032 |
VARIACIÓN RESERVAS CONVENCIONALES DE GAS NATURAL
RESERVA | VAR. 2019/2018 | VAR. 2020/2019 | VAR. 2021/2020 |
COMPROBADAS | -6.23% | -12.04% | -6.36% |
PROBABLES | -13.49% | -5.92% | -1.59% |
POSIBLES | -13.18% | -11.79% | -0.40% |
RECURSOS | 64.65% | -17.85% | 35.52% |
RESERVAS NO CONVENCIONALES DE GAS NATURAL (MMm3)
RESERVA | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
COMPROBADAS | 149,633 | 192,136 | 214,215 | 244,589 |
PROBABLES | 79,702 | 96,341 | 103,026 | 95,524 |
POSIBLES | 85,746 | 60,619 | 88,238 | 96,190 |
RECURSOS | 327,014 | 295,535 | 261,907 | 726,689 |
VARIACIÓN RESERVAS CONVENCIONALES DE GAS NATURAL
RESERVA | VAR. 2019/2018 | VAR. 2020/2019 | VAR. 2021/2020 |
COMPROBADAS | 28.40% | 11.49% | 14.18% |
PROBABLES | 20.88% | 6.94% | -7.28% |
POSIBLES | -29.30% | 45.56% | 9.01% |
RECURSOS | -9.63% | -11.38% | 177.46% |
COMPOSICIÓN DE LAS RESERVAS DE GAS NATURAL
GAS NATURAL | 2019 | 2019 | 2020 | 2020 | 2021 | 2021 |
RESERVA | CONVEN-CIONALES | NO CONVEN-CIONALES | CONVEN-CIONALES | NO CONVEN-CIONALES | CONVEN-CIONALES | NO CONVEN-CIONALES |
COMPRO-BADAS | 52.0% | 48.0% | 46.1% | 53.9% | 41.2% | 58.8% |
PROBA-BLES | 49.4% | 50.6% | 46.2% | 53.8% | 47.7% | 52.3% |
POSIBLES | 55.0% | 45.0% | 42.5% | 57.5% | 40.3% | 59.7% |
RECUR-SOS | 28.8% | 71.2% | 27.3% | 72.7% | 15.5% | 84.5% |


RELACIÓN RESERVAS/PRODUCCIÓN GAS NATURAL (Volúmenes en Mm3 y Relación en Años)
CONCEPTO/AÑO | 2009 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
PRODUCCION | 48,419 | 47,201 | 49,350 | 45,096 | 45,293 |
COMPROBADAS | 378,820 | 371,566 | 400,231 | 397,246 | 415,988 |
PROBABLES | 156,400 | 188,607 | 190,523 | 191,661 | 182,750 |
POSIBLES | 208,548 | 171,042 | 134,670 | 106,524 | 161,253 |
MIX | 439,993 | 445,817 | 468,937 | 464,005 | 481,890 |
RELACION | 9.09 | 9.45 | 9.50 | 10.29 | 10.64 |

EVOLUCIÓN DE LAS RESERVAS TRES P DE PETRÓLEO Y GAS NATURAL DESDE 2009

En los últimos años hemos verificado un avance importante en la certificación de reservas y recursos no convencionales, en consonancia con el desarrollo de la formación Vaca Muerta, en la Cuenca Neuquina.
Mostramos a continuación dos gráficos que demuestras esa evolución:

En el primero vemos la declinación operada en la exploración Convencional, más acentuada en gas natural.

Por el contrario, en la explotación No Convencional avanza notablemente la incorporación de reservas y recursos.
CONCLUSIONES
Petróleo: La evolución 2021/2020 de las reservas comprobadas fue positiva en 17,7% a nivel general. En la Neuquina, basada en los No Convencionales, la evolución positiva fue del 41,7%., mientras que también crecieron la Cuyana (+32,5%) y la Cuenca del Golfo San Jorge (+0,56%). Cayeron la Austral (-8,24%) y la del Noroeste (-4,93%).
En los yacimientos convencionales subieron las reservas comprobadas en un 3,45%, mientras que en las explotaciones no convencionales hubo un crecimiento del 49,68%.
La participación de las reservas no convencionales pasó del 27,0% en el 2019, al 30,9% en 2019, y al 39,3% al 31 de diciembre de 2021.
Gas Natural: Las reservas comprobadas aumentaron un 4,72% al 31 de diciembre de 2021 respecto del mismo día del 2020.
En lo que hace a las principales cuencas productoras de gas, la neuquina creció un 10,4% mientras la Austral retrocedió un 7,8%.
Las reservas comprobadas convencionales bajaron un 6,4% mientras las no convencionales subieron un 14,2%.
De esta forma, la proporción de no convencionales sobre el total subió del 48% en 2019 a 53,9% al 2020 y al 58.8% en 2021.
Al igual que en el informe del año pasado, debemos reflexionar acerca de si será necesario que la Autoridad de Aplicación regule sobre la forma de estimar las reservas para las formaciones no convencionales.
En el caso de los recursos, la reglamentación contempla la siguiente definición:
“RECURSOS NO CONVENCIONALES: Son aquellos hidrocarburos que, por las características de la roca que los contiene, para ser recuperados requieren de tecnologías no convencionales. Se consideran en esta categoría, a los hidrocarburos ubicados en rocas de esquisto o pizarra (shale gas o shale oil), areniscas compactas (tight sands, tight gas, tight oil), capas de carbón (coal bed methane) y/o caracterizados, en general, por la presencia de rocas de baja permeabilidad.”
Pero cuando ingresamos a reservas propiamente dicho sigue sin haber nuevas definiciones.